Diş Ağrısı Nedir?
Vücutta en şiddetli algılanan ve en zorlayıcı ağrı türlerinden biridir. Hafiften şiddetliye devam eden farklı şekillerde karşımıza çıkabilir. Soğuk – sıcak hassasiyeti şeklinde hafif sızlama halinde olan diş ağrıları olduğu gibi özellikle geceleri başlayan ve kişileri çok zorlayan adeta kabusa dönüşen diş ağrıları da görülebilir. Bazı vakalarda ağrıya şişlik, apse gibi olgular da eşlik eder. Aşırı diş sıkan kişilerde diş ağrısı ile karışan, kasların zorlanmasına bağlı bölgesel ağrılar da olur. Bu durumlarda çoğu zaman baş-boyun ağrıları da görülür. Dişlerden kaynaklı ağrılar genellikle hafif başlar ve günler içinde artar. Zaman zaman kesilir ama bir süreklilik arz eder. Kanal tedavisi, cerrahi işlemler, dişeti tedavileri gibi belli uygulamalar sonrasında da işleme bağlı ağrı, sızı, rahatsızlık durumları ortaya çıkabilir.
Diş Ağrısı Neden Olur? Olası Nedenleri Nelerdir?
- Dişeti çekilmesine veya diş yüzeylerinde yer alan küçük açıklıklardan kaynaklı hafif sızlamalar, soğuk-sıcak hassasiyetleri en sık karşılaşılan türdür. Bu hassasiyetler, sıcak – soğuk içecek, yiyecekler, şekerli veya ekşi gıdalarla, bazen sadece nefes alma ile bile tetiklenen ani, saniyelik ama şiddetli uyaranlar olarak tanımlanır. Gündelik hayatta bazen yok olan bazı dönemlerde tekrar ortaya çıkan şikayetlerdir.
- Öte yandan özellikle derin çürük sebebiyle diş sinirlerinin etkilenmesi sonucu ortaya çıkan şiddetli ağrılar hastaları en zorlayan diş ağrısı türüdür. Önce hafif sızılarla, dişin üzerine basamama ile başlayan bu durum günler içinde şiddetlenir ve özellikle gece kişiyi uykusundan uyandıran, çok rahatsız edici bir hal alır.
- Dişlerde derin dolgu, kaplama yapılmak için dişlerin kesilmesi, zaman zaman diştaşı temizliği gibi sebepler de ağrıya yol açar. Bu tür ağrıların çoğu dişin uygulanan tedaviye adapte olmasıyla geçer. İnatçı devam ettiği durumlarda extra müdahale gerekebilir.
- Dişlerdeki kemik kayıpları ve sonucunda ortaya çıkan dişeti apseleri de şiddetli ağrı tablosu oluşturur. Dişetlerinin içerisinde biriken bakteriler bir noktada apseye sebep olur. Ani gelişen bu durum dişeti sınırında başlayan şişlik, kızarıklık, sivilce benzeri beyaz bir iltihap ile kendini gösterir.
- 20 yaş dişlerinin iltihaplanması da sık görülen bir ağrı sebebidir. Gömük, yarı gömük 20 yaş dişlerini örten dokular o bölgede bakteri ve yiyecek artığı birikmesiyle iltihaplanır. Bölgede kızarıklık ve şişlik meydana gelir. Ağrı süreç içinde şiddetlenir. Bu tür durumlarda çoğu zaman hasta ağzını açmakta ve yutkunmakta zorluk çeker.
- Çeşitli sebeplerle dişlerde oluşan kırıklar da önemli bir ağrı sebebidir. Dişler çoğu zaman çürüksüz ve sağlıklıdır. Ama sert bir şey ısırma – çiğneme veya diş sıkma sonucu dişlerde ağrı olabilir. Küçük kırıklarda sadece soğuk sıcak hassasiyeti varken daha derin kırıklarda çiğneme esnasında özellikle diş etinde şiddetli ağrı olur. Sadece dişin bir kısmı veya köşesi kırıksa dil ile o bölgede pürüz ve sivrilik hissedilir. İleri kırıklarda dişin yarı kısmının sallandığı fark edilebilir.
- Kendiliğinden ve farkında olmadan ölmüş dişlerde oluşmuş iltihapların alevlenmesi de çok sorun yaratır. Şiddetli ağrı ile başlayan bu duruma daha sonra şişlik eklenir. Uzun yıllardır sorunsuz ağızda yer alsa bile bir vadede ağrı, apse reaksiyonu başlayabilir. Genelde eski kaplamalar, dolgulu dişler buna sebep olur.
- Diş sıkma da çok sık rastlanılan ama tam da sebebi belli olmayan bölgesel ağrılara yol açar ve diş ağrısıyla karıştırılır. Özellikle sabahları daha şiddetli olan, kulağın ön bölgesinde görülebilen durum gece diş sıkmaya bağlıdır. Ek olarak baş ağrısı da çok sık görülür. Gündelik rutinden daha stresli ve/veya yorgun dönemlerde daha çok ortaya çıkan bu durum bir noktada ortadan kalkar.
- Nadiren görülse de başka bir ağrı sebebi sinüslerimizdir. Sinüslerde gelişen bir enfeksiyon yada başka bir hastalık özellikle üst arka dişlerde ağrıya sebep olur. Diş kaynaklı olmadığı için sapasağlam dişlerde bile rastlanabilir. Bu çoğu zaman kafa karıştırıcı olur. Başın pozisyonunun değişmesi, merdiven inip çıkarken ağrı, başın dizlerin arasına alınıp hızla yukarı kalkıldığında ağrı olması sinüs probleminin göstergesidir. Sinüsteki problem geçtiğinde sorun ortadan kalkar.
Diş Ağrısının Belirtileri Nelerdir?
Dişlerde, bazen tek dişte üzerine basamamak, dişlerin uzamış gibi hissedilmesi, soğuk sıcak gibi uyaranlara aşırı tepki, zonklama, nabız atar gibi ağrı, başın pozisyonunun değişmesi, merdiven inip çıkarken ağrı, başın dizlerin arasına alınıp hızla yukarı kalkıldığında ağrı olması değiştiğinde tetiklenen ağrı dişlerde veya çevre dokularda bir sorun olduğunu gösterir. Bazı durumlarda ağrı ‘’kamaşma’’ olarak tarif edilir.
Diş Ağrısına Ne İyi Gelir? Nasıl Geçer?
- Bu konudaki en yanlış uygulama ağrıyan bölgeye karanfil, alkol vb. yabancı maddeler uygulamaktır. Bu durum çevre dokularda da hasara yol açabilir.
- Çürük sebebiyle olan ağrılarda ağırlıklı olarak sıcak ağrıyı çok şiddetlendirir soğuk ise iyi gelir. Bu ayırıcı tanı ve bir acil durum önerisi olarak kullanılabilir.
En iyi yol hızlı bir şekilde diş doktoruna başvurmaktır. Ağrının sebebine göre biraz beklemek, çeşitli yardımcı ilaçlar kullanmak veya ileri durumlarda çekim, kanal tedavisi gibi girişimsel çözümler söz konusu olabilir. Hızlı bir şekilde doktora ulaşmak imkansız ise ağrı kesici ilaçlar / ağrı kesici iğneler (normalde kullanmanızda bir sakınca olmadığından emin olduğunuz) faydalı olabilir. Acil olarak baş vuracağınız bir doktorun tavsiyesini almak gereklidir.
Diş Ağrısı Nasıl Önlenir?
Diş ağrımadan problemleri çözmek en önemli anahtar. Rutin ağız ve diş kontrollerini yaptırmak, problemler küçükken müdahale etmek en başarılı sonuçları verir.
Diş Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?
Ağrının sebebi tespit edildikten sonra tedavi seçenekleri değerlendirilir.
Bazen sadece beklemek yeterlidir. İlaç veya yardımcı ajanların desteğiyle süreç geçirilir.
Çürük sebebiyle oluşan ağrıların en başta gelen çözümü kanal tedavisidir. Tedavi edilmesi imkansız olan dişler veya bu durumdaki 20 yaş dişleri için çekim gerekebilir. Dişte ağrıya sebep olan faktörü bulmak ve ona göre bir tedavi şekillendirmek gerekir. Diş sıkmaya bağlı ağrıda kas gevşetici ve genel bruksizm tedavileri önerilir. Ağrının sebebi direkt dişler değil, diş sıkma, dişeti çekilmesi gibi radikal durumlar değilse ilaç, alternatif yardımcı ürünler vb ajanlar da kullanılabilir.
Sinüs ile ilgili problemlerde KBB uzmanından destek istenir. Ama en önemlisi dişlerin tedaviye başlamaya uygun olmasıdır. Öncesinde antibiyotik veya farklı ilaçlar kullanmak zorunda olabilir bu da ağrı süresini uzatır. Koruyucu diş hekimliği bu yüzden çok önemlidir. Problem şiddetli ağrı seviyesine geldiğinde artık müdahale şansı kısıtlandığı için problem küçükken çözmek en konforlu yoldur.
Diş Ağrısı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Kendinize uygun bir ağrı kesici alabilirsiniz. Asla alkol, asprin gibi uygulamalar yapmayın.
Diş ağrısı çoğu zaman zaman içerisinde daha da şiddetlenir, vakit kaybetmeden doktorunuza başvurun.
Evet, süt dişleri bile olsa çürüdüğünde ağrı ve enfeksiyon yapabilir. Rutin kontroller önemlidir.